NGĂN CHẶN ỐC ĐINH, ĐỘNG VẬT 2 MẢNH VỎ MANG MẦM BỆNH EHP VÀO AO NUÔI TÔM

Vi bào tử Enterocytozoon hepatopenaei (EHP) là gì?

Là loại ký sinh trùng có kích thước nhỏ (khoảng 1.1 x 0.7 um) và cấu tạo phức tạp, có 5-6 vòng xoắn có cấu trúc sợi ở một đầu. EHP ký sinh trong tế bào gan tụy của tôm sử dụng dinh dưỡng, năng lượng dự trữ trong gan tụy làm tôm nuôi không đủ dinh dưỡng để tăng trưởng và lột xác.
 

Điều kiện lây nhiễm và phát triển bệnh

- Tôm thường nhiễm bệnh ở giai đoạn rất sớm, từ 10-15 ngày sau khi thả giống và ở các giai đoạn của tôm nuôi.

- EHP có thể lây nhiễm theo chiều ngang từ tôm bệnh sang tôm khỏe, gián tiếp từ thức ăn tươi sống cho tôm có mang mầm bệnh

- Bệnh có thể xảy ra quanh năm, phân bố ở phần lớn các vùng nuôi tôm các nước Châu Á-Thái Bình Dương

- Nguồn lây tôm giống - tôm nuôi: Thức ăn tươi sống=>truyền mầm bệnh cho tôm bố mẹ =>ấu trùng=> tôm giống=>tôm nuôi và/hoặc có sự tích lũy mầm bệnh trong hệ thống nuôi

- Tôm nhiễm EHP có thể dẫn đến tình trạng mãn tính

- Tôm sạch bệnh sống chung với tôm bị EHP, có thể bị nhiễm bệnh trong vòng 2 tuần

- Tôm ăn phải tôm bị EHP, có thể bị nhiễm bệnh trong vòng 1 tuần

- Trong vòng 15 ngày khi tiếp xúc với đất ao có EHP trong đó, tôm sẽ bị nhiễm bệnh.

- EHP phổ biến hơn ở các ao nuôi có độ mặn cao (> 15ppt) so với các ao có độ mặn thấp (<5 ppt), ao đất hơn so với ao lót bạt.

-Bội nhiễm bệnh EHP-bệnh khác (phân trắng, gan tụy, đốm trắng…)?

Ký sinh trùng EHP không làm tôm chết, nhưng có thể tăng tính mẫn cảm với một số bệnh khác như: đốm trắng, hoại tử gan tụy cấp tính (AHPND), …dẫn đến tỷ lệ chết có thể lên đến 100% trong khoảng thời gian ngắn.
 

- Bệnh phân trắng-EHP:

• Vibrio là nguyên nhân chính yếu của phân trắng
• Tôm nhiễm EHP dễ có nguy cơ bị phân trắng và ngược lại
• Có hai kiểu bệnh phân trắng: có thể hồi phục được (chỉ có Vibrio) và không phục hồi (kết hợp EHP)

Dấu hiệu nhận biết tôm nhiễm EHP

- Dấu hiệu chính của tôm nhiễm EHP là chậm phát triển. Giai đoạn nặng hơn, tôm mềm vỏ, lờ đờ, giảm ăn và trống ruột.

- Thường được phát hiện nhiều trên các ao tôm nuôi đã nhiễm phân trắng, hội chứng chậm lớn.

- Kiểm tra chính xác tôm bị EHP bằng pháp nested PCR, phương pháp LAMP.
 

Giải pháp phòng ngừa EHP

- Chọn giống sạch bệnh đã được chứng nhận

- Nâng pH đất lên 11-12. Dùng KMnO4 > 15 ppm hoặc Clo >40ppm để khử trùng đáy ao

- Diệt vật chủ trung gian (vật mang) mang mầm bệnh vào ao nuôi (ốc đinh, dòm, hàu, hà, chem chép,...) bằng REO:
 

- Lắng tụ các chất lơ lửng (bao gồm bào tử EHP) bằng PAC (sau đó loại bỏ ra ngoài hoặc chỉ lấy nước tầng mặt)

- Ao nuôi nên có hệ thống xiphong để loại bỏ chất hữu cơ và hạn chế lây bệnh do ăn phân của nhau

- Xử lý nước trước khi thả nuôi bằng GUARSA(1,5ppm) và SAPOL(1ppm) để tiêu diệt vi khuẩn và nấm mốc. Và định kỳ 10-15 ngày lặp lại.

- Nâng cao chức năng tiêu hóa và gan tụy bằng trộn ăn BACDOCI, HERTO

- Trộn ăn định kỳ PROMIC và BACDOCI làm giảm khả năng nảy mầm EHP

- Tăng cường dưỡng chất và giúp tôm lớn nhanh để giảm rủi ro bằng trộn DOSAL